22 دی 1400 - 1:25 ب.ظ

هزاران سال سخن

روایت سنگ های تیمره

هر گوشه از استان اصفهان که به راستی قلب ایران زمین است، دنیایی از شگفتی و تاریخ و هنر را برای بینندگان مشتاق خویش به ارمغان می آورد. در شمال باختر استان نسیم صبا که می روی، گلپایگان در ستیغ کوهستانهای حیرت انگیز و مصفای خویش، آرام ام دل نواز، زمزمه ای تاریخی را زیر گوش هر شنونده می خواند و آهسته او را به تماشای روایتی از دل تاریخ کهن دعوت می کند. تیز که بنگری سنگ نگاره های تیمره گلپایگان را نشسته بر دیواره های سنگی مشاهده می کنی. در تعریف علمی، هر تصویر و نگارش بر سنگ، سنگ نگاره یا هنر صخره ای نامیده می شود.

عصر اصفهان، بابک سپهریان/باستان شناسان، آغاز سنت سنگ نگاره ها را پایان پارینه سنگی و کوچ انسان از غارها به دشت و شروع نوسنگی بر می شمرند. مطالعه و نگرش عمیق بر سنگ های تیمره، که خود پیامی است از ریشه های زمان کهن برای عصر ما، نکات جالبی را برای بیننده به ارمغان میآورد. تصویر مردان سوار بر اسب، از رام شدن توسن های بی قرار دشت ایران و وجود اسب در هزاران سال پیش در این منطقه حکایت می کند. برخی از حروف نگاری ها، حاکی از شکل گیری ابتدایی ترین خطوط برای بیان اندیشه است( که البته تاکنون رمز گشایی نشده است!) و خطوط تصویری، سطری، عیلامی، پهلوی، عبری و پارسی که خود مسیر تکامل خط را نشان می دهد.وجود چنین سایت غنی در کنار رودخانه ی گلپایگان و تنگه ی غرقاب، پرده از سکونت گاهی هزاران ساله و کهن در این ستیغ ها بر می دارد.

بز کوهی، قوچ، اسب، گرگ، شیر، شتر، پلنگ، گراز، گوزن، یوز، بوقلمون، همگی داستان زیست بومی غنی از جانداران را برای ما روایت می کند.

آیا این سنگواره ها، نوعی زبان اشاره، محسوب می شده است؟، از سر آگاهی ترسیم شده یا هشداری برای بیننده؟، هنر است یا تنها روایتی از زندگی که بر سنگ نشسته تا ماندگاری رسام خویش را تضمین کند؟، آیا این پتروگراف ها، بخشی از آیینی ماهوی بودهو از ارتباط روحانی شکارچی با شکار روایت می کند، آیا تیمره برای مردمان عصر خویش تقسی را یادآود بوده است ؟ هر چه هستند، میراثی گرانبها از افق های تاریخ ایران ویچ محسوب شده که آنها را باید پاس داشت. شاید با زبان بی زبانی از مجوزهای بی خردانه ی معدن کاری و تخریب منطقه (که جالب است ، گفته می شود، از سوی صنعت و معدن اراک هم به عمق سه کیلومتر در خاک استان اصفهان صادر شده که اگر چنین باشد در ذهن این سوال مطرح می شود که مگر استان اصفهان صاحب ندارد؟ به ایمنابه تاریخ 22/3/97 خبر شماره 345667 مراجعه شود) و ساخت سد!!!! ، برای ما می گویند. و چه شرم ساری عظیمی که اگر چنین کنیم!. سنگ نگاره های گلپایگان، پژواک تاریخی نیاکان ما در این سرزمین هستند و به جاست که با حفظ این میراث، روند زندگی و فرگشت آنها را شناخته و از این رهگذر، زیست بوم و هویت سرزمینی خود را به نیکی درک نماییم. گاهی سنگ آیینه است، این آیینه ها، پند ها دارد برای ما، اگر خرد داشته باشیم.