جلال الدین تاج اصفهانی، خداوندگار آواز

استاد جلال الدین تاج اصفهانی نیز یکی از این افراد نیک نام دوران معاصر بود که هنوز پس از چهل سال از رفتنش، نامش تا این هنگام در تاریخ موسیقی ایران تابناک است. وی که به سال 1282 خورشیدی در خانواده‌ای روحانی در اصفهان چشم به جهان گشود، از همان اوان کودکی صدایی دلنشین داشت از این رو پدرش، شیخ اسماعیل معروف به تاج‌الواعظین که تا حدی با دستگاه‌های‏ موسیقی سنتی ایرانی‏ آشنایی داشت، از 10 سالگی به آموزش وی دل سپرد و پس از آنکه جلال به سن بلوغ رسید، نزد استادانی همچون حاج عندلیب، نایب اسدالله، سید رحیم اصفهانی، میرزا حسین ساعت ساز و حبیب شاطرحاجی به آموختن آواز پرداخت.
بنا به گفته استاد مهدی روضاتی پیش از افتتاح رادیو تهران در ســال ۱۳۱۹ خورشیدی، جلال الدین تاج در رادیو ارتش که در تهران مستقر بود و نیز فرستنده لشکر اصفهان به اجرای آواز و مناجات می پرداخت و وقتی که رادیو تهران افتتاح شد از ایشان هم برای خواندن دعوت بعمل آمد و تاج با مشقت و دردسر فراوان از اصفهان، بوسیله وسائل نقلیه آن روزگار در جاده‌های خاکی و در ازای مبلغی ناچیز رفت و آمد می کرد تا برنامه اجرا کند.
هنگامیکه در سال ۱۳۲۸ رادیو اصفهان افتتاح شد استاد تاج ضمن خوانندگی، سرپرستی نوازندگان رادیو اصفهان را نیز بر عهده گرفت و ضمن اجرای برنامه‌هایی با تار اکبرخان نوروزی به آموزش گوشه‌های دستگاه‌های موسیقی ایرانی هم پرداخت و بنا به گفته پیشکسوتان موسیقی اصفهان، تاج، هم زمان با تاسیس رادیو اصفهان در باشگاه افسران اصفهان نیز اجرای برنامه هایی را بر عهده داشت.
استاد تاج اصفهانی در طول مدت زندگی هنری خود افراد متعددی را آموزش داده و به جامعه هنری کشور معرفی کرده است که برخی از شاگردان برجسته ایشان عبارتند از آقایان احمد مراتب ، ایرج خواجه امیری، علی‌اصغرشاه ‌زیدی، سیدرضا طباطبایی ، علی‌رضا افتخاری ، ناصر یزدخواستی، و نصرالله معین.
شادروان استاد تاج مردی سلیم‌النفس بود و با مناعت طبع زندگی می کرد. هرگز در طول مدت زندگی اش به خاطر مال دنیا و مسائل مادی به کسی کرنش نکرد و به این خاطر مدح کسی را نگفت و از همه تعریف و تمجید می‌کرد و همه را با نام خیر یاد می‌کرد، شاید کسی به خاطر نداشته باشد که او حتی یک بار از کسی گلایه کند یا از کسی بدگویی کند و حتی اگر از کسی رنجشی می‌دید و خاطرش آزرده می‌شد، این رنج و آزردگی را با سکوت بزرگوارانه‌ای تحمل می‌کرد. تاج از استادانش با احترام فراوانی یاد می‌کرد، با دوستانش با مهربانی و عطوفت رفتار می نمود و حتی تا آخرین روزهای عمر به اغلب دوستانش سرکشی و احوال پرسی می‌کرد. او با شاگردانش نیز عطوف و مهربان بود و مانند پدری خود را موظف به غمخواری با آنان می‌دانست. شادروان تاج با وجود شهرت فراوانش، زندگی در کنار همسر باوفایش را بهترین سالهای عمرش می دانست و همیشه از او به عنوان یک کدبانوی خانه‌دار مهربان و دلسوز که موجب گرمی کانون خانوادگی اوست نام می‌برد.
از دیگر موضوعات قابل توجه درباره استاد تاج اصفهانی، لقب ایشان یعنی تاج می باشد که دکتر فضل الله صلواتی به نقل از پدرشان آیت الله صلواتی بر این عقیده است که پدر تاج یعنی اسماعیل لقب تاج الواعظین را به دلیل آنکه شبیه به تاج نیشابوری واعظ خوش آواز عصر ناصری می خوانده بدست آورده بود؛ زیرا تاج نیشابوری صدایی بسیار توانا داشته و طنین آوازش از فراز کوه صفه تا پل خواجو نیز شنیده می شده است.
استاد جلال الدین تاج اصفهانی این اسطوره آواز معاصر ایران که استاد شهرام ناظری ایشان را صاحب الالحان حماسی دانسته ، سرانجام در بامداد روز ۱۳ آذر ماه سال ۱۳۶۰ به علت کهولت سن و بیماریهای مربوط به آن، در منزل پدری همانجا که بدنیا آمده بوده، درگذشت و در تکیه سیدالعراقین تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

نویسنده: عباس مهری اردستانی

منبع: عصر اصفهان

برچسب ها: مضراب , موسیقی , هنرمندان