ضرورت بازتعریف مفهوم پول ملی و اقدام انقلابی تغییر واحد پول ملی کشور

انواع پول چیست؟

انواع پول را می‌توان به دو نوع مهم تقسیم کرد:

۱- پول کالایی (Commodity Money) فارغ از اینکه وسیله‌ای برای مبادلات بوده در ذات خود دارای ارزش است. مهمترین نوع پول کالایی، طلا است.

۲- پول بدون پشتوانه (Fiat Money) به جای کالای فیزیکی، پشتوانه خود را از دولت می‌گیرد. در واقع، این عملکرد اقتصادی دولت است که استفاده از پول را به عنوان یک وسیله مبادله در میان مردم رواج داده و رسمیت می‌دهد.

چطور طلا به پشتوانه پول تبدیل شد؟

با مطالعه سیر تحول و تاریخچه  پول به این نکته می‌رسیم که مردم پس از انجام تجارت کالا به کالا به مشکلات آن پی برده بودند. برای مثال اگر کسی با استفاده از گندم قصد خرید یک گوسفند را داشت، دقیقا چقدر گندم باید به صاحب گوسفند می‌داد؟ اگر صاحب گوسفند به گندم احتیاجی نداشت، چه می‌شد؟

مسائلی از این دست مردم را به سوی مبادلات کالا با فلزات ارزشمند مانند طلا و نقره سوق داد. پس از آن به دلیل مشکلات جا به جایی طلا، استفاده از رسیدهای طلا به جای خود طلا باب شد. وضعیت بدین گونه بود که اگر یک تاجر ۱۰ سکه طلای خود را به فرد امینی می سپرد، در ازای آن رسیدی دریافت می‌کرد که معادل ارزشِ طلا در آن نوشته شده بود و هر زمان که تاجر تمایل داشت با برگرداندن رسید، طلای خود را پس می‌گرفت. این رسیدها توسط سایر مردم برای خرید و فروش پذیرفته شده بودند.

• به تدریج، بانکها جایگزین این اشخاص امین شدند و با پشتوانه‌ی طلایی که ذخیره می‌کردند، به چاپ رسید کاغذی یا همان پول پرداختند.

همینک واحد پول ملی، ریال می باشد. ریال از دوره پهلوی، واحد پول کشور شده است. در دوره‌های تاریخی دیگر واحد پول کشور متفاوت بوده است. به طور مثال در دوره صفوی واحد پولی، عباسی، در دوره قاجار، قران نام رسمی واحد پول ملی بوده است.

چالش کاهش ارزش پول ریال

ارزش ریال طی سالیان گذشته، چه در مقابل دلار و چه در مقابل طلا، به طور مداوم کاهش پیدا کرده‌است. یکی از دلایل مهم آن چاپ پول بدون پشتوانه می باشد.

پشتوانه پول ایران چیست؟

پشتوانه پول ایران طلا، ارز، اسناد و اوراق بهادار است اما در عمل می‌توان گفت که پشتوانه پول ایران وابسته به شرایط اقتصادی کشور است. با این تفاسیر، ریال ایران نیز جز پولهای بدون پشتوانه است.

بنا بر قانون پولی و بانکی کشور مصوب سال 1351 ، هر ریال معادل صد دینار بوده و در عین حال یک ریال برابر یکصد و هشت هزار و پنجاه و پنج ده میلیونیم ۰.۰۱۰۸۰۵۵ گرم طلای خالص است.

با وجود این از زمان تصویب این قانون ارزش هر ریال در مقابل طلا ، تنزل پیدا کرده‌است که دلیل آن چاپ پول بدون پشتوانه است.

ضرورت باز تعریف مفهوم پول کشور و پشتوانه‌های آن:

در هر دوره تاریخی، کشور ایران شاهد تغییر واحد پول ملی بوده‌است. نظام جمهوری اسلامی که پس از سرنگون سازی حکومت پهلوی، روی کار آمد، نمادهای اسکناس‌ها را تغییر داد ولی واحد پول ملی، تغییر پیدا نکرد.

این در حالی است که همینک یکی از مهمترین معضلات اقتصادی کشور، تورم است. تورمی که علت اصلی آن چاپ پول بدون پشتوانه‌است.

همگان مطلعند، سکه بهار آزادی که توسط دولت ضرب می‌شود، از ارزش آن کاسته نمی‌شود ولی اسکناس و سکه‌ای که توسط همین دولت ضرب و چاپ می‌شود، مرتب از ارزشش کاسته می‌شود. علت این است که سکه بهارآزادی، از جنس فلز ارزشمند طلاست. طلا نیز در کل جهان به عنوان یک فلز ارزشمند پذیرفته شده است.

با توجه به اینکه یکی از نمادهای مهم اقتدار یک کشور ارزش پول ملی است، مفهوم پول کنونی ریال که از دوره طاغوت بجا مانده‌است، کارایی لازم را نداشته‌است و موجب وهن کشور گردیده‌است. لذا ضرورت دارد، در یک اقدام علمی- اقتصادی، حقوقی و سیاسی اولا مفهوم پول ملی کشور بازتعریف شود. ثانیا پشتوانه‌های پول ملی و ارزش آن نیز تعریف گردند و ثالثا واحد پولی جدیدی با ارزش مشخص، طی قانونگذاری در مجلس تعیین و مشخص شود. از ارزش و اعتبار پول ملی جدید نیز صیانت شود و از چاپ پول بدون پشتوانه جلوگیری گردد تا به همان سرنوشت ریال دچار نشود.

تعیین واحد پول ملی مصداقی از وضع میزان است

خداوند در قرآن کریم به وضع میزان و وفای به میزان که موجبات قسط و عدل را فراهم می آورد، تاکید نموده است. شاید بتوان گفت یکی از پایه ای ترین لوازم وضع میزان در اقتصاد اسلامی، وضع میزان در واحد پولی کشور است.

واحد پول جدید باید بتواند با پشتوانه های خود، موجبات اعتبار بین‌المللی کشور را فراهم آورد.

البته تکیه ی صرف بر طلا برای پشتوانه‌سازی پول ملی، اقدامی نادرست و خطای استراتژیک است. زیرا اولا ذخایر طلا محدود است. ثانیا امکان عرضه آن در بازار دارای چالش جدی است. کشور ایران دارای ذخایر و محصولات فراوانی است که می‌تواند پشتوانه پول ملی قرار گیرد. به طور مثال نقره، فولاد، نفت خام، مس و امثالهم می‌تواند پشتوانه پول ملی قرارگیرد و برای هر واحد پول ملی، با توجه به بازار جهانی و قیمت طلا، برای این کالاهای ارزشمند نیز، مقدار مشخص تعیین گردد.

حتی می‌توان برخی محصولات کشاورزی استراتژیک کشور ایران را پشتوانه پول ملی قرار داد. به طور مثال زعفران ایران، می‌تواند پشتوانه پول ملی باشد و می‌توان مقدار مشخصی از زعفران را معادل یک واحد پولی کشور وزن داد.

دولت ایران می‌تواند با این پشتوانه ها، پول ملی خود را در تجارت بین الملل استفاده کند. کشورهای خارجی نیز با توجه به پشتوانه ی آن و معادل طلا و کالایی پول ملی کشور ایران، رغبت بیشتری برای تجارت با پول ملی ایران نشان خواهند داد. چرا که می‌دانند، در آینده با پول ایرانی دریافت شده خواهند توانست در آینده، مقدار مشخصی نفت، فولاد یا زعفران و امثالهم خریداری نمایند.

وقتی پول کشور دارای پشتوانه باشد، ارزش آن در مقابل دلار و امثالهم کاسته نمی شود و تلاطم‌های کنونی و تورم حاضر را نخواهیم داشت.

ضمن اینکه می توان با فروش نفت و محصولات صادراتی دیگر، ارزش آفرینی کرد و ذخایر پولی را افزایش داد.

خلاصه اینکه بازتعریف پول ملی ایران و پشتوانه های آن و البته تغییر واحد پول ملی اقدامی ضروری برای نجات اقتصادی کشور و رفع معضل کنونی است. لذا می‌توان با یک اقدام انقلابی و با همفکری و هماهنگی و اجماع ملی و تصویب مجلس شورای اسلامی این کار را به جریان انداخت.

نویسنده: روح اله عباسیان جزی

منبع: عصر اصفهان

برچسب ها: اقتصاد , پول , پول ملی