زبان فارسی در چین

عامل دیگری در گسترش و ترویج و تأثیر ایرانیان در خارج از مرزهای ایران خود مهاجمان مغول بودند که در سرتاسر مملکت ایران و متصرفات آن به حکمرانی پرداختند. تشکیل دولت ایلخانان در ایران که تا مرگ ایلخان، سلطان ابوسعید متوفی ۱۳۳۶م/ ۷۳۶ق طول کشید، باعث شد که در طول این مدت طولانی یک نوع مبادلۀ فرهنگی، ادبی بین ممالک اسلامی و ایران و دربار سلاطین مغول برقرار باشد و دانشمندان و محققین و عالمان دینی از ایران به چین و بالعکس به میزان زیادی در رفت و آمد باشند. مغولان دارای زبان و فرهنگ پیشرفته‌ای نبودند و به‌ناچار زبان فارسی زبان رایج دربار اکثر فرمانروایان مغول گردید.
دانشمندان ایرانی در دربار مغولان به کار گرفته شدند تا تاریخ دوران حکومت و قلمرو سلطنت آنان را بنویسند. در نتیجۀ این کار و با نوشتن تواریخ عصر مغولان لغات و اصطلاحات اصلی مغولی زیادی برای اولین بار وارد زبان فارسی گردید. در عصر مغولان امپراتوری چین هم زیر سلطه و جزو قلمرو آنان شمرده می‌شد. در این عصر زبان فارسی و مردم ایران برای مغول بیگانه نبود. چون زبان فارسی چه در ایران، آسیای مرکزی، مغولستان یا چین وسیله‌ای برای گسترش نفوذ فرهنگ ایران در دربار سلاطین مغول بود.
در عصری که نفوذ زبان فارسی را مورد بررسی قرار می‌دهیم، هیچ‌کدام از زبان‌های رایج زمان چه در آسیا و چه در اروپا به اندازۀ زبان فارسی گسترش نداشته است و زبان فارسی چه از لحاظ تعداد کشورها و چه جمعیت بیش از هر زبان دیگری به کار گرفته می‌شده است. اگر چنانچه جنبۀ وطنی زبان فارسی را در مقیاس بین‌المللی نادیده بگیریم هیچ زبانی حتی چینی به اندازۀ زبان فارسی کاربرد نداشته است.

ترجمه از
قدرت‌الله روشنی زغفرانلو

[قند پارسی: هجده گفتار ادبی و تاریخی، نذیر احمد، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۹، ص ۳۹-۴۲]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

منبع: عصر اصفهان

برچسب ها: چین , دکتر محمود افشار , زبان فارسی , نذیر احمد