خانه مشیرالملک اصفهان ؛ گنجینه میراث اسلامی
خانه مشیرالملک انصاری از خانه های اشرافی دوره صفویه محسوب می شودو بزرگترین 9 دری دنیاست که از طریق خیابان هاتف اصفهان ویا کوچه کرمانی به طرف کوچه یخچال قابل بازدید است.
باهمکاری گردشگری شهرداری اصفهان جمعی از خبرنگاران ازاین خانه تاریخی دیدن نمودند. دیانی گفت : خاندان مشیرالملک از مستوفیان ومنشیان دربار صفویه بودند. این خانه به دلیل سطح زیاد طلا استفاده شده بر روی بدنه و زیر شیشه های رنگی به “خانه طلایی ایران ” معروف است.وی در توضیح قسمت های مختلف این خانه افزود:تنها خانه تاریخی می باسد که مطبخ ندارد و همچنین تنها خانه ای است که در زمان قاجار حمام داشته همچنین به جز سواره نظام تمام رفت وآمدها از زیر ساختمان اجام می شده است. دیانی افزود : ” ارسی 9 لنگه ” بزرگترین ارسی ساخته شده ، بطول 11 متر وارتفاع شش متر است که برای ساخت آن از چوب چنار استفاده شده است. همچنین تنها “حوض چلیپایی” در حیاط این خانه ساخته شده که حیاط را به چهار قسمت مساوی تفسیم می کند تا یک پردیس را تداعی کند.
معاون مجموعه خانه مشیرالملک اظهارداشت : این خانه متعلق به خاندان مشیرانصاری از مستوفیان و منشیان دربار صفویه است که در دوره شاه‌عباس بزرگ از شیراز به اصفهان مهاجرت کرده و در آن سکنی گزیدند. تأثیرگذارترین چهره این خاندان میرزا حبیب‌الله مشیرالملک انصاری است. وی در سال ۱۲۵۷ ه.ق در اصفهان متولد شد و در سال ۱۲۸۸ ه.ق حاکم اصفهان شد. دیانی ، ضمن پاسخ به سئوالات خبرنگار گفت : مشیرالملک در سال ۱۳۰۹ ه.ق در زمان ظل السلطان با قهوه قجری مسموم شد و به قتل رسید . پس از مرگ وی، خانه جهت استقرار کنسولگری پادشاهی روسیه و اتریش مورد استفاده قرار گرفت.
این خانه بعدها به وسیلهٔ یکی از تجّار اصفهان به نام حسین چرمی و سپس حاج محمد سمائیان خریداری شد. در دوره تملک سمائیان جنگ ایران و عراق در گرفت و پناهندگان خوزستانی در خانه سکونت گزیدند. در بخش خانه آوایی این مجموعه رادیو وگرام فون های قدیمی چشم هربیننده ای را به خود جلب می کرد. دیانی گفت : این بنا از خانه‌های اشرافی دوره صفویه محسوب می‌شود و دارای فضاهای متنوع و تزئینات فراوان می‌باشد. حیاط مستطیل شکل خانه در سه جبهه شمالی، شرقی و غربی خود با فضاهای متعددی احاطه شده که در این میان جبهه شمالی با ارتفاعی نزدیک به سه طبقه مهم‌ترین بخش خانه را تشکیل می‌دهد. این جبهه شامل تالاری در میانه و چهار اتاق سه دری در دو طبقه طرفین آن است. هر یک از اتاق‌های سه دری در طبقه اول با سه در چوبی و در طبقه دوم به وسیله پنجره ارسی به فضای تالار گشوده می‌شوندکه در صورت باز بودن درها، مجموعه این فضاها به یکدیگر پیوند خورده، فضایی وسیع و یکپارچه را در دو طبقه پدیدمی‌آورند. تالار در انتهای خود یک فضای شاه‌نشین با دو ستون پر تزئین دارد و از ضلع مقابل با ارسی عریض نه دهانه ای به حیاط مشرف می‌شود. دیوارها و سقف تالار پوشیده از تزئینات نقاشی، گچبری و آینه کاری است و ارسی آن با ارتفاعی معادل دو طبقه دارای گره چینی چوبی و شیشه‌های رنگی زیبائی می‌باشد.
در زیر زمین این جبهه دو اتاق سه دری یک متر پائین‌تر از کف حیاط واقع شده‌اند. این فضاها ازاره‌های بلند کاشی فیروزه ای دارند و به وسیله پنجره‌های بزرگی از حیاط نور می‌گیرند. حوض خانه مرتفع خانه در گوشه شمال شرقی آن نشسته، در طبقات اول و دوم غرفه‌هایی پیرامون خود دارد. در طبقه اول ضلع شمالی حوضخانه یک اتاق پنج دری مشرف به آن قرار دارد. ردیف نورگیرهایی به ارتفاع یک طبقه بر فراز حوضخانه این فضا را روشن می‌کنند. این نورگیرها با شیشه‌های رنگی متعدد خود در حوض هشت گوش وسط حوضخانه تلالوئی از نور و رنگ ایجاد کرده و به این طریق فضایی دلنشین پدیدمی‌آورند. دیوارهای حوضخانه دارای تزئینات گچبری و نقاشی به سبک اروپایی می‌باشد. بام حوضخانه با شیب چهار طرفه خود حجم شاخصی در مجموعه بنا به وجود آورده‌است. در جبهه شرقی خانه، تالاری وسیع و طویل در میانه و دو اتاق سه دری در دو سوی آن قرار دارد. شاه‌نشین این تالار به صورت اتاقی مجزا درآمده با دو اتاق دیگر در طرفین خود ارتباط کامل یافته‌است. این دو اتاق نیز به نوبه خود با سه دری‌های این جبهه مرتبطند. یک ایوان ستوندار فضاهای این جبهه را با حیاط پیوند می‌دهد. جبهه غربی حیاط نیز نمایی مشابه جبهه شرقی دارد. ایوان‌های شرقی و غربی حیاط در میانه نما عقب نشسته و به این ترتیب بر محور فرعی حیاط تأکید کرده‌اند. جبهه غربی شامل چهار اتاق سه دری است و بر خلاف معمول راهرویی در میانه آن قرار گرفته‌است. با توجه به فضاهای جبهه شرقی به نظر می‌رسد جبهه غربی نیز تالاری در میانه خود داشته و بعدها این تالار به دو اتاق و راهروی بین آن‌ها تبدیل شده‌است. بخش عمده جبهه جنوبی دیواری است که مشابه جبهه مقابل خود نما سازی شده و تنها دو اتاق سه دری به نام اتاق عکس و اتاق آینه در دو انتهای این جبهه قرار گرفته‌اند. اتاق آینه دارای تزئینات فراوان آینه کاری، گچ بری ونقاشی می یاشد ولی اتاق عکس آسیب دیده واز تزئینات آن چیزی بر جای نمانده‌است. آشپزخانه در گوشه جنوب غربی قرار دارد و از سه بخش شربت خانه، پخت و پز و انبار تشکیل شده‌است. حیاط خانه با حوضی وسیع و صلیبی شکل در وسط و چهار باغچه اطراف آن صورتی مرکز گرا به خود گرفته‌است. جداره‌های حیاط دارای ازاره‌های سنگی حجاری شده می‌باشند و قطعات کاشی و چوب‌های تزئینی به کار رفته در نماهای مختلف آن موجب ایجاد هماهنگی در کل حیاط شده‌است. ورودی خانه در گوشه شمال غربی واقع و دارای سر دربزرگ ومجللی است که قوس نیم دایره ای بر فراز آن جلوه گری می کند. وجود این قوس موجب تمایز سردر این خانه از سایر خانه ها شده است. لازم به ذکراست برای سهولت گردشگران دو پارکینگ عمومی نیز در نزدیکی بنا وجود دارد.
نویسنده: : بهمن توکلی فرد
منبع: عصر اصفهان
ارسال دیدگاه
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد