اگر می خواهی اصفهان را ببینی
اگر بخواهي اصفهان را ببيني(*)، كافي است كه دشت مركزي ايران را نشانه بگيري و سپس بسته به اينكه در كدام سوي از جهات اربعه سرزمين ایران قرار داشته باشي، سلسله البرز را، يا كوه‌هاي زاگرس را، كوير و درياچه نمك را و يا بخشي از بيابان هاي كوير مركزي را پشت سر بگذاري وآنگاه، بقول خواجه شيراز زنده رود است و باغ «كاران».
عصر اصفهان/نادر مجیدی آهی/گايا، جي، اسپادانا،سپاهان، اصبهان، اصفهان يا شهر شهيدان است و اينك ديگر این شهر خود يك ميراث جهاني است كه جزو حامل‌هاي اصلي فرهنگ و تمدن بشري محسوب مي‌گردد. بسياري اصفهان را فقط به عالي‌قاپو و نقش جهان و شايد گزانگبين آن می شناسند، درحاليكه اين شهر پيشينه‌اي چند هزار ساله و معتبر در حوزة تمدن بشری دارد كه قدمت آن بسيار بيشتر از عمر نقش جهان پرنقش و نگار، و ضمايم آن است. سابقه‌اي كه به يك يا چند دورة تاريخي يا جغرافيايي محدود نيست، که تا تنها يادواره‌هايي از آن به صورت اشيايي پراكنده در طبقات گنجه‌هاي موزه‌ها خاك بخورد ويا در قالب متن‌هايي افسانه‌وار در كتاب‌هايي كهنه به بایگانی تاريخ سپرده شده باشد. بلكه اين سابقه بصورت يك ركن مهم در هويت فرهنگي ملت ما و بصورتي زنده حضور دارد و حكايت از نقش تعيين كننده و بي‌بديلي دارد كه همواره اين شهر در تحولات زمانه ايفا نموده و مي‌نمايد.
اصفهان در چند دورة تاريخي كه ايران نقشي قريب به يك ابرقدرت جهاني يا قدرت منطقه‌اي را داشته، پايتخت و مركز كشور بوده است. دوران صفويه، عهد سلجوقيان و روزگار ديالمه. به جز اين در تمامي دوره‌ها نقطه تعادل و تحول رويدادهاي اجتماعي سده اخیر بوده است. انقلاب اسلامي، انقلاب مشروطه، التهابات ملي شدن صنعت نفت و چند رويداد مهم ديگر. آن داستان قيام كاوه آهنگر نيز به نوعي به اصفهان مربوط است و همه بيانگر اين نكته است كه اصفهان هميشه براي ايران يك وزنه پراهميت بوده است.
در پرتو اين ويژگي، اصفهان اينك خود يك موزه محسوب گشته و يا هزاران كتاب برگرفته از متن روزگار به شمار می آید. كمتر نقطه‌اي از آن است كه داراي آثار پيدا و ناپيدا ي مانده از رهگذر ايام نباشد. كما اينكه كمتر تحولي در كشور بي‌حضور موثر اصفهان صورت مي‌پذيرد.
پل‌هاي زاينده رود، امكنه زيبا و معتبر، مدارس و مساجد متعدد با قدمت بيش از چندصد سال و هزار سال، بازارها وكاروانسراهاي قديمي و معتبر. بقعه‌هاي پرشمار پيامبران الهي (ع) و مزارات امام زادگان(س)، فقها و عرفاي نامدار. از زمره اين آثارند. به جز مزار یوشع بن نون نبی(ع) دهها امامزاده بلافصل (س)، بزرگانی چون صاحب ابن عباد، خواجه نظام الملك، ملكشاه سلجوقي، صائب تبريزي، علامه مجلسي و صدها شخصيت معتبر ديني و علمي و هنري در اين شهر مدفونند و آنگاه، تازه گلزار شهدای آن نیز هر مزاری را از رونق افکنده است.
اما در كنار اين كهنسالي، اصفهان همچنان شهري تازه نفس مي‌نمايد. مستمرا بر بناها و وسعت آن افزوده مي‌گردد و هرزمان جلوه‌اي ديگر مي‌نمايد. قطب دوم صنعتي كشور، رده دوم دانشگاهي، قطب چهار كشاورزي، بالاترين نرخ بهره وري نيروي انساني، بيشترين شهداي تقديمي به انقلاب و دفاع مقدس، تعداد قابل توجه نيروي ورزيده فني در سطح مديريت هاي كلان كشور يا بخش‌هاي صنعتي و نظامي و بالاخره مركز آخرين دستاورد علمي دانشمندان جوان ايران اسلامي ، كانون مطالعات و تكميل تحقيقات علوم هسته‌اي كشور و دستاوردهاي مربوطه كه در اصفهان قرار دارد و كوشندگانش از سراسر كشور در حلقه اتحادآن حضور دارند.
اصفهان را فراموش نخواهي كرد چون اينك چندی است پایتخت فرهنگي جهان اسلام را نیز برسابقه خود خود افزوده است، تا نشان دهد در غوغاي منازعات حيدري و نعمتي طول تاريخ، چگونه نوانسته با مدارا و منطق، روح ملايم فرهنگ متین ديني خود را حفظ نموده، گسترش داده و تا به امروز بپايد .
————
* عنوان این مطلب از داستان بلند “اگر می خواهی دریا را ببینی” نوشته واهه کاچا اقتباس شده است.
نویسنده: نادر مجیدی آهی
منبع: عصر اصفهان
ارسال دیدگاه
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد