میرزا مهدی خان استرآبادی در خدمت پنج پادشاه

میرزا مهدی استرآبادی منشی مخصوص نادرشاه و (آموزگاراو) و از مردان سیاسی با هوش عصر نادری در ایران بشمار می آید. وی وجدانی بیدار و شخصیتی جستجوگر داشت و در سفر و حضر با شاه بود . نادرشاه ، تمام قفقاز را تا دامنه کوه های قاف، و تمام بین النهرین و قسمتی از عربستان و تمام افغانستان و تمام ماوراء النهر را تا شمال رود جیهون و تمام هندوستان غربی را تا سرچشمه های رود سند جزو خاک ایران کرد .

در کتاب خواجه تاجدار ، وقایع ایران سال های 1168 هجری قمری به بعد را این طور ورق می زند :

( پس از کشته شدن نادرشاه افشار، عادلشاه (برادرزاده و قاتل نادر) میرزامهدی خان را منشی مخصوص خود نمود . میرزا مهدی استرآبادی درخدمت پنج پادشاه بود  که هر یک از آنها خصم پادشاه ما قبل بودند .

بعد از این که کریم خان زند مقیم شیراز شد ،استرآبادی را به سمت اداره امور مالی کشور گماشت . وی که مردی آزموده بود به کریم خان زند گفت : من در ظرف دوسال خزانه تو را پر از زر و گوهر خواهم کرد و تمام هزینه های تو و در درجه اول هزینه قشون تو را خواهم پرداخت .

میرزا مهدی، وضع خزانه کریم خان زند را اصلاح کرد و مستمری سربازان لر را بطور منظم پرداخت می کرد که قبلا این طور نبود. یکسال بعد از این که کریم خان زند در شیراز سکونت کرد وضع مالی، و هم وضع قشون او طوری اصلاح شد که توانست برای حمله به اصفهان به راه بیفتد . لیاقت میرزا مهدی استرآبادی مورد توجه کریم خان زند قرار گرفت و هنگامی که می خواست بسوی اصفهان به راه بیفتد میرزا مهدی را که سمت امور مالی را داشت حکمران شیراز نیز کرد … میرزا مهدی استرآبادی در شیراز از زد و خورد لرها و سربازان عشایر فارس مطلع شد و دانست که لرها مراجعت کردند یا کریم خان زند آنان را برگردانید و نامه ای بخان زند نوشت و گفت بازگردانیدن لرها از طرف شما ، اشتباه بوده است و من از راه دولتخواهی بشما پیشنهاد می کنم  که لرها را مورد تحبیب قرار بدهید و برگردانید …از خدمات استرآبادی بود که کریم خان زند به تخت و بخت برگشت . میرزا مهدی خان در دستگاه کریم خان زند دارای مرتبه و مقامی شد شبیه مرتبه ای که در دستگاه نادر داشت .

استرآبادی ، تا آخرین روز زندگی محترم زیست و همواره توانگر بود و بعد از مرگ ثروتی قابل توجه برای بازماندگان باقی گذاشت. وی از مردان موفق و خوشبخت روزگار خودش بود. عمری تقریبا طولانی یافت و همه لحظات آن را در تحصیل دانش، کار فرهنگی و خدمت به جامعه ایران گذراند .

نویسنده: حکمت اله زمانی

منبع: عصر اصفهان

برچسب ها: تاریخ معاصر ایران , میرزا مهدی خان استرآبادی