رشد، بالندگی و شکوفایی؛ ضرورت جامعه امروز ما

زهرا شایان‌فر- کارشناس ارشد مشاوره خانواده

سالهاست که انسان ها و حتی روانشناسی موفق دنیا، در تلاش است تا بتواند کشف کند که علت پیشرفت و موفقیت انسان های مشهور و موفق چه بوده است.

یکی از روانشناسانی که در این حوزه به فعالیت پرداخته است؛ آبراهام مازلو بوده که در سال ۱۹۵۴ نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی را مطرح کرده است و در کتاب نگرش و شخصیت به تشریح آن پرداخته است .

بر اساس این نظریه، ما انسان ها پنج دسته نیاز اساسی داریم و همه رفتارهای ما بازتاب و نشانه تلاشی ، برای ارضای نیاز هایمان است.

ابراهام مازلو بیان می‌کند که در هرم نیازها از کف آن، شامل نیازهای فیزیولوژیک شامل اکسیژن، آب، غذا، رابطه جنسی، خواب و تعادل حیاتی است و در مرحله بعدی کمی بالاتر ما به نیاز به امنیت که شامل امنیت جسمانی، امنیت شغلی، امنیت منابع طبیعی، اخلاقی و امنیت خانوادگی، بهداشتی و مالی می رسیم. در مرحله بعدی نیاز به عشق و احساس تعلق پیدا می کنیم که انسان ها باید به این نیاز اساسی بپردازند. در مرحله بعد نیازمند عزت نفس هستیم؛ همان اعتماد به خود، اطمینان به دستاوردها، احترام به دیگران و احترام به خود است.

مازلو بیان می‌کند؛ زمانی که ما بتوانیم این نیازها را یکی یکی و در طی سلسله مراتبی به منصه ظهور برسانیم، می توانیم به رأس حرم که همان خودشکوفایی است، برسیم.

خود شکوفایی معنای اخلاق، خلاقیت، خود انگیختگی، نداشتن پیش داوری و رسیدن به رشد تعالی و اهداف عالی است و البته انگیزه فرد برای دستیابی به همه توانمندی های بالقوه خود است.

همانطور که در سلسله مراتب نیازها مشاهده می‌شود قبل از ارضای نیاز به خودشکوفایی، نیازهای سطح پایین تر، باید تا حدی مرتفع شده باشد.

همیشه سوالی که بیان می شود این است که «چرا مردم جامعه امروزی به دنبال رشد، شکوفایی، بالندگی، مطالعه و تحقیق نیستند ؟»

در جواب به این سوال می توانیم به این هرم و کارکرد آن توجه ویژه داشته باشیم .

وقتی که درصد بالای جامعه در پی برطرف کردن سطح پایینی از نیازهایشان که همان نیازهای فیزیولوژیک است؛ در مانده‌اند و شبانه روزی به دنبال مرتفع کردن نیاز به خوردن، خوابیدن و جای مناسبی برای زندگی هستند؛ قاعدتا زمانی برای رسیدن به خود شکوفایی ندارند و نیازهای آنها در رأس این هرم برطرف نخواهد شد .

البته انسان هایی را داریم که می توانند هر یک از این این نیازها را در حد پایینی برآورده کنند و به رأس هرم هم برسند اما درصد آنها بسیار پایین است و بیشتر مردم جامعه ما در همان سطوح پایین نیازها در مانده اند.

قطعا وقتی کسی احساس امنیت نمی کند؛ در مسائلی که مربوط به بلوغ عاطفی آنها و عشق و احساس تعلق است کم آورده و احساس عزت نفس کمی می کند و در رسیدن به راس هرم که همان خود انگیختگی و شکوفایی است در می ماند .

امید است که رفاهیات جامعه به سمتی رود که مردم به لحاظ تامین نیازهای فیزیولوژیک خود دغدغه مند نباشند تا بتوانند سطوح بالاتری از از نیازهای خود را برآورده کنند. مگر آنکه بخواهیم مردم یک جامعه را در همان سطح پایین نیازها که همان نیازهای فیزیولوژیک هست نگه داریم.

برچسب ها: روانشناسی , زهرا شایان فر , مشاوره فردی