اتاق فرماندهی اقتصاد را چه کسی اداره می‌کند؟

در این شرایط، نرخ دلار در بازار رسمی تهران ۱۳۲ ریال شد. گرچه نرخ رسمی ۳۲.۵ بود. بانک ملی، فاقد ذخایر ارزی کافی برای مبادلات قانونی و مشروع بود. اعتماد مردم به دولت و نظام بانکی در حداقل خود بود. اسکناس‌های ریال در مقادیر بالایی ناپدید می‌شدند، زیرا احتکار، بسیار گسترده شده بود، به طوری که بانک ملی نمی‌توانست چک حقوق کارکنان دولت را نقد کند. صادرات و واردات متوقف شده بود و حتی کارخانه‌های دولتی به سبب قطعات یدکی‌ای که باید از خارج کشور خریداری می‌شد معطل و متوقف شده بود.

اگر در سطور بالا، به جای نرخ دلار رسمی ۲۸ هزار تومان و به جای نرخ دلار غیررسمی ۶۳ هزار تومان، قرار دهیم، اصلا معلوم نمی‌شود که این جملات، از کتاب «برنامه‌ریزی و توسعه در ایران»، نوشته «جرج‌ بی.بالدوین»، سرپرست مشاوران هاروارد و مربوط به اوایل دهه ۳۰ شمسی باشد! یعنی همه‌چیز شبیه امروز است. گویی در این ۷۰ سال، اقتصاد فریز شده است. دو نرخ دلار رسمی و غیررسمی، کاهش اعتماد مردم به دولت و نظام بانکی، مصیبت دولت در پرداخت حقوق کارکنان، ناتوانی تولیدکنندگان در تأمین قطعات و مواد اولیه، همه و همه، مرثیه‌هایی هستند که از ۷۰ سال پیش تا کنون، روح و جان ایران را آزرده است.

در این میان، تنها منابع ملی، کمتر و مردم کلافه‌تر، دولت ضعیف‌تر و ذی‌نفعان، فربه‌تر شده‌اند. البته تفاوت دیگر نیز این است که در آن روزگار، چشم امید به کارشناسان و مستشاران آمریکایی داشتیم و امروز، به فارغ‌التحصیلان و دانش‌آموختگان دانشگاه‌های آمریکا!

الحق که ملک را چاره‌ای دیگر نیاز است. به عبارت دیگر ما هم می‌فهمیم که با افزایش تنش، نرخ ارز دچار تغییر خواهد شد. سوال ما این است که چرا برای این شرایط حتمی الوقوع، تدبیر نکردند ؟

در این شرایط تیم اقتصادی های دولت سیزدهم عملکردی را توجیه می‌کند که بشدت متناقض است.

– نرخ بیکاری پایین اما با نرخ مشارکت پایین.

– نرخ رشد اقتصادی صعودی اما با نرخ تورم و ارز جهشی.

– نرخ رشد اقتصادی مثبت اما با افزایش نقش نفت در اقتصاد.

– بهبود توزیع درآمد با جهش ثروت گروه‌های خاص.

دکتر فرشاد مومنی نوشته است: فریب در اقتصاد ایران، توسط ‎تیم‌های رسانه‌ای پشتیبانی می‌شود. بدترین شوک های اقتصادی را با تغییر نام، اعمال می‌شود، موج راه انداخته می‌شود که قیمت ‎دلار سرکوب شده است. درحالیکه کسی الفبا بداند، می‌فهمد مفهوم که سرکوب قیمت فقط در چارچوب بازار رقابتی معنا دارد. اما ‏یکبار نگفتند اگر یک کشوری در کنترل تورم موفق نبوده ریشه مشکل در ساختار تولیدی آن است. در ایران به اسم ‎بازارگرایی مبتذل،  از بیخ و بن ساختار تولید از بین می‌رود. کشور آمریکا که صد سال تجربه تولید دارد را با ایران قیاس میکنندو میگویند تورم یک پدیده پولی است!

اتاق فرماندهی اقتصاد را چه کسی اداره می‌کند؟ البته اگر اتاقی وجود داشته باشد.

نویسنده: سجاد ساکنی

منبع: عصر اصفهان

برچسب ها: دلار , سجاد ساکتی