مرمت بازار اراک، همچنان لنگ طرح جامع!

مسئله مرمت و احیای بازار تاریخی اراک موضوع امروز و دیروز نیست، شهر اراک سال‌هاست که درگیر این مسئله است و با وجود تخریب‌های متعدد، مرمت‌های اصولی و غیراصولی، ساخت و سازهای ناهمگون با بافت تاریخی بازار و… همچنان برنامه‌ای در دست نیست که حداقل به واسطه آن به مرمت و احیای بازار اراک امیدوار بود.

به گزارش ایسنا،  موضوع تدوین طرح جامع این بنای تاریخی تقریبا از سال ۱۳۹۶ و در دوره مدیرکلی علیرضا ایزدی در اداره کل میراث فرهنگی استان در دستور کار قرار گرفت. وی اوایل زمستان ۱۳۹۷ اظهار کرد که ۷۰ درصد نقشه‌برداری بازار انجام شده و تا اواسط بهمن ماه کار نقشه‌برداری تمام می‌شود. گفته‌های ایزدی این تصور را به دنبال داشت که حداقل در سال ۱۳۹۸، کار احیا و مرمت بازار تاریخی اراک با توجه به اهمیت و حساسیتی که برای اراک دارد، رسما کلید می‌خورد، اما امروز که شانزدهم تیرماه ۱۴۰۱، است، هنوز از اجرای طرح مرمت و احیای بازار اراک خبری نیست. بازار تاریخی اراک با حدود ۲۰۰ سال قدمت دیگر توان تاب‌آوری در مقابل دست‌اندازی ها و تخریب‌ها را ندارد، هر روز یک تصویر و ویدئو در فضای مجازی منتشر می‌شود که گویای تخریب و از بین رفتن بخش‌هایی از بازار و نشانگر احتیاج فوری این مجموعه به مرمت و بازسازی است، اما بلاتکلیف بودن طرح جامع بازار که هنوز به تصویب نرسیده است، کمبود منابع مالی که همیشه بهانه خوبی برای عقب افتادن کارهاست، پای کار نبودن برخی از دستگاه‌ها و انداختن توپ به زمین کسبه و بازاریان به بهانه همکاری نکردن و … باعث شده است که مرمت چشمگیری در بازار تاریخی اراک صورت نگیرد.

• بازار زخمی از بی‌توجهی نسبت به مرمت‌های دوره‌ای

مسئول اجرایی هیات امنای بازار تاریخی اراک اظهار کرد: امروز با مجموعه‌ای مواجه هستیم که قدمتی ۲۰۰ ساله دارد و در زمان ساخت، به شدت همگون و سازگار با شرایط بوده است، البته امروز هم با وجود حوادث، تخریب‌ها و کم‌مهری‎های سال‌های گذشته، همچنان پابرجاست. علیرضا عسگری بیان کرد: اگر امروز شاهد تخریب در برخی از نقاط بازار هستیم، به دلیل بی‌توجهی نسبت به انجام مرمت‌های دوره‌ای است، این مرمت‌های دوره‌ای یا باید توسط متولیان دولتی(میراث فرهنگی) یا توسط کسبه انجام گیرد که متاسفانه در هر دو بخش با مشکل روبرو هستیم.

وی با تاکید بر اینکه هیچ برنامه‌ای برای مرمت در دست نیست و چشم‌اندازی برای مرمت و اقدامات اصولی وجود ندارد، گفت: در سال‌های اخیر به واسطه مرمت‌های غیرفنی و غیرعمرانی درگیر مشکلات فراوان شده‌ایم، به عنوان مثال، در مرمت بام بازار در سال‌های قبل کار اصولی پیش نرفت و امروز شاهدیم که اکثر نقاط مرمت شده نیازمند مرمت مجدد هستند و حتی این نوع مرمت ناهمگون را در سراها نیز تجربه کردیم و عملا دچار دوباره‌کاری شده‌ایم. عسگری در خصوص طرح جامع بازار عنوانکرد: روی این طرح نیز حرف و حدیث‌های بسیاری وجود دارد، سال‌ها از طرح موضوع تدوین این طرح می‌گذرد، اما هنوز نتواسته‌ایم به یک جمع‌بندی مشخص دست یابیم.

وی با تاکید بر اینکه نداشتن طرح جامع، مرمت‌های غیراصولی و در مجموع، بی توجهی نسبت به وضعیت بازار باعث شده است که از بین رفتن این مجموعه هویتی شهر اراک که تمامی زوایای معماری ایرانی اسلامی را در خود جای داده است، را نظاره‌گر باشیم، گفت: میراث فرهنگی در نقاطی از بازار که نیازمند مرمت اضطراری است، داربست می‌زند تا حادثه رخ ندهد، اما این اقدامات موقتی است. بازار موفق شده است که از طریق فرمانداری، شورای شهر و … منابع خوبی را جذب کند، اما هنوز در جذب پیمانکار به نتیجه نرسیده‎ایم و این مسئله باعث از دست رفتن زمان می‌شود و مسلما فرا رسیدن فصل سرد سال مانعی برای مرمت بازار است.

• طرح جامع در شورای فنی تصویب شد

معاون میراث فرهنگی استان مرکزی در زمینه مرمت بازار گفت: پیش نیاز اولیه و لازم جهت مرمت مجموعه بازار، تهیه طرح جامع مرمت و احیای مجموعه است که در حال حاضر این طرح تهیه شده و به تصویب شورای فنی استان نیز رسیده است و در کارگروه ساماندهی بازار به ریاست معاون عمرانی استانداری نیز ارائه خواهد شد.  محسن کریمی بیان کرد: طرح مورد نظر شامل مستندسازی و برداشت نقشه‌های وضع موجود بازار، آسیب‌شناسی و ارائه طرح مرمت با جزئیات اجرایی است که توسط مشاور تهیه شده است.

کریمی با تاکید بر اینکه طرح جامع تهیه شده است و نقشه راه مرمت بازار پیش روی ماست، افزود: شهرداری اراک نیز در امر مرمت مشارکت دارد و در سال جاری مرمت سرای گلشن توسط شهرداری انجام خواهد شد. وی اضافه کرد: اعتبار استانی بازار در سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۵۰۰ میلیون تومان و اعتبار ملی آن نیز یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بود که با استفاده از آن، مرمت بام و بام‌سازی گذر چهارسوق انجام شده به سمت حصار و نیز سرای صندوق سازها در دست اجرا قرار دارد.  معاون میراث فرهنگی استان مرکزی بیان کرد: در طرح جامع تدوین شده، اعتبار مورد نیاز برای مرمت ابنیه بازار به جز مباحث ایمنی و تاسیسات، ۵۰ میلیارد تومان برآورد شده که البته این برآورد مالی باید هر ساله به روز شود. کریمی با اشاره به اینکه مسئله مرمت بازار تاریخی اراک در سفر ریاست جمهوری به استان مطرح می‌شود، اضافه کرد: برنامه‌ریزی شده است که در این سفر ۲۰ میلیارد تومان اعتبار به بازار اختصاص یابد، از منابع استانی نیز ۴ میلیارد تومان تخصیص یافته و هشت میلیارد تومان هم از محل منابع ملی تامین خواهیم کرد. در واقع امسال می‌توان برای حدود ۳۰ میلیارد تومان در امر مرمت بازار برنامه‌ریزی کرد که البته در این بین نیازمند همکاری کسبه و بازاریان هستیم.

برچسب ها: بازار اراک , مرمت