11 عوارضی که بعد از شیمی درمانی به سراغتان می آید!
عوارض شیمی درمانی شیمی درمانی گاهی عوارض جانبی شدیدی دارد. اما پیشرفتهای علمی اخیر بسیاری از آنها را تا حدود زیادی قابل کنترل کرده است.
به گزارش پایگاه خبری عصر اصفهان، شیمی درمانی گاهی عوارض جانبی شدیدی دارد. اما پیشرفتهای علمی اخیر بسیاری از آنها را تا حدود زیادی قابل کنترل کرده است. با توجه به نوع و گستردگی درمان و برخی عوامل فردی دیگر، این عوارض جانبی ممکن است خفیف یا شدید باشند. بعضی افراد هم هیچ عوارض جانبی را تجربه نمیکنند.
در ادامه مهمترین و شایعترین عوارض جانبی را شرح میدهیم.
۱. تهوع و استفراغ
حالت تهوع و استفراغ برای ۷۰٪ از بیماران پیش میآید. داروهای ضدتهوع میتوانند به آنها کمک کنند. این داروها حتی زمانی که این عوارض از بین رفتهاند هم باید مصرف شوند که از بروز مجدد تهوع و استفراغ جلوگیری شود.
زنجبیل و محصولات زنجبیلی به اثربخشی بهتر داروهای ضدتهوع کمک میکنند.
۲. ریزش مو
مو چند هفته پس از شروع برخی از شیمی درمانیها میریزد یا نازک و شکننده میشود. ریزش مو در هر منطقه از بدن ممکن است رخ بدهد.
ریزش مو هیچ عوارضی برای سلامتی به همراه ندارد اما باعث ناراحتی و فشار ذهنی بیمار میشود. پزشک ممکن است بیمار را به جلسه مشاوره بفرست یا از او بخواهد از کلاهگیس و وسایل مشابه استفاده کند.
استفاده از یک کلاه سرد هنگام دریافت دارو در جلسهی شیمی درمانی میتواند میزان ریزش مو را کاهش بدهد اما بیمارانی که برای آنها دارو باید به جمجمه برسد، نمیتوانند از روش کلاه سرد استفاده کنند. مانند بیماران دارای سرطان خون.
مو معمولا پس از اتمام درمان به صورت طبیعی دوباره رشد میکند. البته ناخنها هم ممکن است نرم و شکننده شوند.
پوست ممکن است خشک و دردناک شود و نسبت به نور آفتاب حساسیت بیشتری نشان دهد. بیماران باید در ساعتهای میانی روز از نور آفتاب دور بمانند یا از لباسها و لوسینهای مناسب برای پوشاندن پوست استفاده کنند.
۳. خستگی مفرط
خستگی مفرط یکی از عوارض جانبی شایع است. این خستگی ممکن است مداوم بوده یا فقط پس از یک سری از فعالیتهای خاص نمایان شود. بیمار باید زمان زیادی را استراحت کند و از فعالیتهای سنگین بدنی اجتناب کند.
البته خستگیهای بسیار شدید ممکن است نشانهای از کم شدن گلبولهای قرمز خون باشد و باید به پزشک معالج گزارش داده شود. ivermectina disponível
۴. مشکلات شنوایی
اثرات سمی شیمی درمانی ممکن است باعث کاهش موقتی یا دائمی شنوایی در برخی از بیماران شود.
۵. کم شدن تعداد گلبولهای سفید خون و احتمال ابتلا به عفونت
زمانی که شیمی درمانی شروع میشود سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود زیرا تعداد گلبولهای سفید خون کم میشود. به این عارضه نوتروپنی میگویند. گلبولهای سفید خون بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که با عوامل عفونتزا مبارزه میکنند. به همین دلیل شخص ممکن است در برابر عفونتها آسیبپذیرتر بشود.
استفاده از داروهای آنتی بیوتیک میتواند در گذر از این مرحله کمک کند. ivermectina kilox precio البته بیمار و افرادی که از او مراقبت میکنند هم باید موارد بهداشتی را رعایت کنند.
مواردی مانند:
- رعایت بهداشت شخصی: شستشوی مداوم دست با آب گرم و صابون، استحمام منظم، تعویض لباسها و ملحفهها و شستشوی سرویس بهداشتی.
- رعایت بهداشت مواد غذایی: مواردی که برای حفظ سلامت مواد غذایی لازم است مانند شستشوی مناسب سبزیجات، پخت کامل محصولات دامی و تمیز نگه داشتن سطوح آشپزخانه رعایت شود.
- اجتناب از افراد دارای بیماری عفونی
- مراقبت از زخمهای پوستی: این زخمها باید به دقت تمیز و پانسمان شوند که هیچ باکتری و میکروبی نتواند از آن طریق وارد بدن شود.
اگر فردی که شیمی درمانی دریافت میکند دچار بیماری عفونی شود، باید به سرعت درمان شود. این درمان ممکن است شامل بستری شدن در بیمارستان و دریافت آنتیبیوتیک تزریقی هم باشد.
۶. کم شدن پلاکتهای خون و مشکلات خونریزی
این عارضه که به نام ترومبوسیتوپنی هم شناخته میشود ممکن است مشکلاتی در رابطه با لخته شدن خون ایجاد کند.
پلاکتها آن دسته از سلولهای خونی هستند که به لخته شدن خون کمک میکنند. در صورتی که تعداد این پلاکتها کم شود ممکن است مشکلاتی نظیر خونریزی بینی و لثه یا بند نیامدن خون از زخمها به وجود بیاید.
اگر پلاکتها از میزان معینی کمتر شوند، بیمار به انتقال خون نیاز پیدا میکند.
برای کم شدن خطر خونریزی فرد باید:
- از تیغ و وسایل اصلاح دیگر استفاده نکند.
- از مسواک با برس نرم استفاده کند.
- هنگام کار با وسایل تیز و برنده بسیار احتیاط کند. پوشیدن دستکش کار میتواند گزینۀ مناسبی باشد.
۷. کم شدن گلبولهای قرمز خون و کمخونی
گلبولهای قرمز خون، اکسیژن را به تمام بافتهای بدن میرسانند. کم شدن تعداد این گلبولها به کمخونی منجر میشود و نشانههایی مانند خستگی، نفس کم آوردن و تپش قلب دارد.
شخصی که دچار کم خونی شدید است به سرعت نیاز به انتقال و تزریق خون دارد.
منابع غنی آهن در مواد غذایی مانند سبزیجاتی با رنگ سبز تیره، حبوبات، گوشت، آجیل ها، کشمش و زردآلو به تولید بیشتر گلبول قرمز کمک میکنند.
۸. التهاب غشاء مخاطی
این عارضه میتواند هر بخش از دستگاه گوارش مانند دهان، معده، رودهها، رکتوم و مقعد را درگیر کند.
التهاب غشاء مخاط دهانی معمولا بین ۷ تا ۱۰ روز پس از شروع شیمی درمانی پدیدار میشود. درد این عارضه مانند زمانی است که دهان سوخته باشد.
ممکن است زخمهایی در گوشههای دهان، زبان یا لبها ایجاد شود که خوردن و حرف زدن را دردناک کند. اگر این زخمها خونریزی کنند خطر ابتلا به عفونت وجود دارد.
شدت این عارضه به قدرت و دوز داروهای شیمی درمانی بستگی دارد.
برای کم کردن خطر ابتلا به این عارضه داروهای جدیدی وجود دارد. التهاب غشاء مخاطی یکی دو هفته پس از پایان شیمی درمانی از بین میرود.
۹. بی اشتهایی
شیمی درمانی یا خود بیماری سرطان، روی سطح سوخت و ساز بدن اثر میگذارند و منجر به کاهش اشتها و کاهش وزن میشوند. این عارضه ممکن است تا زمان بهبود بیماری و تمام شدن درمان ادامه پیدا کند. شدت بیاشتهایی به نوع سرطان و شیمی درمانی بستگی دارد.
خوردن وعدههای کوچک اما بیشتر در طول روز میتواند نیاز بدن به مواد مغذی را تامین کند. نوشیدن مایعات از طریق نی هم به بیمار کمک میکند سطح مایعات بدن را در حد طبیعی نگه دارد.
بیمارانی که نمیتوانند به صورت طبیعی غذا و مایعات را ببلعند باید در بیمارستان بستری شوند. ivermectina valeant در این حالت آنها از طریق لولهای تغذیه میشوند که مواد غذایی را مستقیم از وارد معده میکند. این لوله از طریق بینی تا معده کار گذاشته میشود.
۹. مشکلات بارداری و باروری
بسیاری از بیماران در طول دورهی شیمی درمانی تمایل خود را به رابطهی جنسی از دست میدهند؛ اما این مشکل پس از اتمام درمان برطرف میشود.
با توجه به نوع دارویی که مصرف میشود، شیمی درمانی ممکن است روی باروری زنان و مردان اثر منفی بگذارد. پس از تکمیل درمان قدرت باروری معمولا –نه همیشه– به حالت قبل بازمیگردد.
بیمارانی که تمایل دارند پس از پایان شیمی درمانی بچهدار شوند، بهتر است پیش از شروع آن اسپرم یا تخمک خود را فریز کنند و نگه دارند.
برخی از داروهای شیمی درمانی میتوانند برای جنین نقصهای مادرزادی ایجاد کنند. به همین دلیل مهم است که فرد در این دوره باردار نشود. باید حین شیمی درمانی و حداقل تا یک سال پس از آن از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده شود. البته داروهای خوراکی ممکن است با داروهای شیمی درمانی تداخل ایجاد کنند.
اگر شخص بیمار باردار است یا در طول شیمی درمانی باردار شده است، لازم است در اولین فرصت این موضوع را با پزشک معالج درمیان بگذارد.
۱۰. مشکلات گوارشی
بروز اسهال طبیعی است، چون مقدار زیادی از سلولهای مرده و آسیبدیده باید از بدن دفع بشوند. یبوست هم عارضۀ شایع دیگری است. این عوارض ممکن است چند روز پس از شروع درمان حادث بشوند.
۱۱. مشکلات شناختی و سلامت ذهنی
حدود ۷۵٪ از بیماران مشکلاتی مانند عدم تمرکز، تفکر منسجم و اشکال در حافظهی کوتاهمدت را در حین دورهی شیمی درمانی گزارش میدهند. برای ۳۵٪ از آنها این مشکلات ممکن است تا چند ماه یا چند سال پس از پایان درمان هم ادامه پیدا کند.
بیماران ممکن است در زمینۀ استدلال، تشخیص و انجام چند کار به صورت همزمان هم دچار مشکلاتی بشوند.
تغییرات خلقی و افسردگی هم ممکن است بروز کنند که مربوط به خود روند درمان یا ترس از آینده است.
منبع: ماهنامه از سین سرطان تا سین سلامتی
ارسال دیدگاه
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید در وب سایت منتشر خواهد شد
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد