کاهش سهم دارو از صادرات/صنعت دارویی کشور توانمند اما تنها

به گزارش عصر اصفهان با توجه به وضع اسفبار بهداشتی حاکم بر جامعه در دوره قاجار و نیز شیوع بیماری‌های همه گیر از جمله وبا، طاعون و تب نوبه لزوم اصلاحات بهداشتی و پزشکی ضروری به نظر می‌رسید. به همین منظور و برای تربیت متخصصان نظامی، پزشکی و داروسازی، در دوره ناصرالدین شاه و به همت امیرکبیر، مدرسه دارالفنون تأسیس شد. نخستین معلم داروسازی این مدرسه مسیو فکتی ایتالیایی بود. فکتی، دروس فیزیک، شیمی و داروسازی را به کمک مترجم خود میرزا رضا به شاگردانش تعلیم میداد (وقایع اتفاقیه، ش ۱۰۲).

ظاهراً برای تدریس عملی پزشکی و داروسازی به شاگردان مدرسه، بیماران در دارالفنون معاینه می‌شدند و به آن‌ها دارو تجویز می‌شد. در این مورد در شماره ۱۴۰ همان روزنامه چنین آمده است: برای اینکه شاگردان طبابت را خوب بیاموزند، همه روزه مریض‌ها در دارالفنون آمده، امتحان نموده و نسخه سنجیده نوشته و معلم دواساز فکتی، دوا می‌دهد.

نخستین شرکت داروسازی این در سال ۱۳۲۵ توسط مرحوم دکتر غلامعلی عبیدی در سه راه امین حضور تهران با بکارگیری ۲۵ نفر راه اندازی شد و پس از آن صنعت داروسازی کشور با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بود.

گفتگوی کوتاهی با دکتر عباس کبریایی زاده از فعالان حوزه داروسازی کشور داشتیم و در خصوص این صنعت مهم و حساس سوالاتی مطرح کردیم.

چه تعداد شرکت در زمینه تولید دارو در کشور فعال هستند؟
شرکت‌های دارویی در چند بخش مشغول به فعالیت هستند، در حدود ۱۱۰ شرکت در حوزه مولکول‌های شیمیائی انواع مولکول دارویی را به صورت قرص، کپسول، آمپول و پماد و … عرضه می‌کنند و عضو سندیکای تولید داروی ایران هستند، بخشی از این شرکت‌ها در حوزه تولید مکمل‌های رژیمی و غذایی فعالیت دارند که در حدود ۴۰ شرکت، هم در بخش تولید دارو و هم تولید مکمل فعالیت می‌کنند، جمع شرکت‌های تولید کننده مکمل ۱۰۰ شرکت است که ۴۰ شرکت آن با سندیکای دارو مشترک است همچنین نزدیک به ۷۰ شرکت در حوزه تولید مواد اولیه دارو و لوازم بسته بندی دارویی مثل پوکه آمپول و پوکه پماد و … مشغول به فعالیت هستند و سندیکای مستقل خود را دارند. در حدود ۱۰۰ شرکت نیز در بخش دارو‌های طبیعی و گیاهان دارویی و در بخش بیوتکنولوژی بیش از ۳۰ شرکت مشغول به فعالیت هستند که همگی عضو سندیکای دارو هستند و انجمن‌های مستقل خود را نیز دارند.

در مجموع بیش از ۴۰۰ شرکت در حوزه‌های مختلف داروسازی مشغول به فعالیت هستند.

این شرکت‌های چند درصد نیاز دارویی کشور را تامین می‌کنند؟
آمار متفاوت است، در بخش گیاهان دارویی و مکمل‌ها نزدیک به ۱۰۰ درصد نیاز کشور در داخل تامین می‌شود، در دارو‌های شیمیایی و بیولوژیک نزدیک به ۹۸ درصد داروی مورد نیاز در داخل تامین می‌شود، اما ارزش ۲ درصد وارداتی به دلیل اینکه دارو‌های فوق العاده گران قیمتی هستند نزدیک به ۳۰ درصد بازار دارویی کشور است و اصولا دارو‌های وارداتی، چون قیمت گذاری نمی‌شوند و قیمت آن‌ها به صورت خود اظهاری است، خود به خود قیمت آن‌ها بالا می‌رود.

وضعیت صادرات دارو چگونه است؟
صادرات در گذشته بسیار بهتر از زمان حال بود، در دهه ۸۰ نزدیک به ۵۰ درصد ارزبری صنعت، صادرات دارو داشتیم، ولی از دهه ۹۰ متاسفانه بازار‌های دارویی ایران به شکل فزاینده‌ای از دست رفته و علیرغم اینکه در شرایط کنونی، صنعت بیش از یک میلیارد دلار ارزبری دارد، کل صادرات ما کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار است.

آیا دلیل کاهش صادرات فقط تحریم‌ها است؟
بخشی مربوط به تحریم‌ها است و بخش دیگری مربوط به روابط بانکی که آن هم متاثر از تحریم‌ها است و بخشی مربوط به بی سیاستی‌های داخل است، مدتی وزارت بهداشت جلو صادرات را گرفت، شرکت‌ها بازار‌های صادراتی خود را از دست دادند و وقتی بازار صادراتی از دست برود، به دست آوردن مجدد آن کار آسانی نخواهد بود.

وضعیت تامین و تولید مواد اولیه دارو در کشور در چه شرایطی قرار دارد؟
از نظر علمی شرایط خوبی داریم، محققان توانمندی داریم که اکثر مولکول را می‌توانند تولید کنند، ولی از نظر تجاری نیاز به حمایت‌ها و کمک دولت دارند تا بتوانند قیمت تمام شده را با کشو‌های چین و هند قابل رقابت کنند، اکثر مولکول‌های جدید در ایران تولید می‌شوند و، ولی به دلیل تورم داخل کشور، به دلیل کنترل کیفیت خوبی که در کشور از سوی وزارت بهداشت انجام می‌شود، امکان رقابت با کشور‌های هند و چین از نظر قیمت تمام شده محصول وجود ندارد.

سهم صنعت داروسازی چند درصد از تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده است؟
سهم صنعت داروسازی ۱ تا ۱.۲ درصد GDP است.

با فروش دارو از طریق پلتفرم‌های اینترنتی موافق هستید؟
در جهان تجارت اینترنتی دارو در تجارت‌های پاکیزه طبقه بندی نمی‌شود، به این دلیل که از چرخه نظارت داروساز و داروخانه خارج می‌شود و اعتقاد شخصی من این است که اگر تجارت دارو را می‌خواهیم دیجیتال کنیم، با توجه به شرایطی که در کشور وجود دارد، حتی در کشور‌های اروپایی با همه سیستم‌های نظارتی قوی که دارند هنوز فروش اینترنتی دارو را از داخل داروخانه‌ها خارج نکرده‌اند و فقط داروخانه‌ها فروش اینترنتی دارو دارند. اعتقاد من این است بردن پلتفرم‌های فروش اینترنتی دارو به خارج از داروخانه می‌تواند بسیار پر خطر باشد و سلامت بیماران و جامعه را تهدید می‌کند.

ما باید زیر ساخت‌های ارائه خدمات دارویی دیجیتال را از طریق خود داروخانه‌ها تقویت کنیم، خدمات داروسازان را باید بیشتر کنیم نه کالا را، کالا ظرافت‌های خاص خود را دارد و داروساز در داروخانه باید با مسئولیت خود دارو را به بیمار یا همراه بیمار تحویل دهد و پله پله باید به سمت بلوغ بیشتر در تولید دارو حرکت کنیم.

انتخابات هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی نزدیک است، شرکت‌های داروسازی و فعالان این بخش چه میزان مشارکتی در این انتخابات دارند؟

از دوره قیل این اتفاق افتاد و همکارانی مثل آقای دکتر نجفی، خانم دکتر حامدی‌فر وارد اتاق بازرگانی تهران شدند، آقای دکتر اخوان در اصفهان تاثیر خیلی مثبتی داشت و صنعت دارو و سلامت را در اتاق بازرگانی به درستی معرفی کردند، در اتاق بازرگانی تهران نیز آقای دکتر نجفی توانستند کمیسیون اقتصاد سلامت و فراکسیون نهاد‌های اقتصاد سلامت را ایجاد کنند و این شروع بسیار خوبی بود، در این دوره نیز دکتر نجفی، دکتر عبده زاده، دکتر صانعی، دکتر گنج آبادی و آقای دکتر بهشتی در تهران، در استان البرز دکتر زرگر زاده و در استان اصفهان دکتر اخوان کاندید شده‌اند و حضور جامعه داروسازی در انتخابات هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی بسیار پر رنگ است و امیدوارم شاهد حضور این عزیزان در هیات نمایندگان اتاق بازرگانی باشیم.

چه انتظاراتی از نمایندگان صنعت داروسازی که وارد اتاق‌های بازرگانی می‌شوند وجود دارد؟
اتاق بازرگانی اساسنامه مصوبه مجلس دارد و دارای جایگاه قانونی است، در کمیسیون‌های دولت حضور دارد و در مجلس به صورت مرتب مورد مشورت قرار می‌گیرد، حضور این افراد در هیات نمایندگان و مسئولیت‌های اجرایی اتاق، قطعا می‌تواند برای بهبود شرایط کسب و کار در نظام سلامت مفید باشد.

منبع: عصر اصفهان

برچسب ها: دارو , داروخانه